Στην περιοχή του Μουσείου


 

 

 
 
 
 
 
 




Χρονικό της οδού Αγίου Μηνά

 

 

1430-1850: Ψαράδικα

Ο δρόμος είναι το βόρειο όριο της εβραϊκής συνοικίας Τοπχανέ. Φιλοξενεί ιχθυοπωλεία και τη δημόσια Ψαραποθήκη (Balikhane). Επίσης, υπήρχαν εκείνη την εποχή, Μετόχια της Μονής Σινά, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, της Μονής Παντοκράτορος και της Μεγίστης Λαύρας, με αποθήκες και στάβλους, οργανωμένα στη μεγάλη αυλή του Αγίου Μηνά, που ήταν από τότε ενοριακός ναός, ίσως άλλοτε μοναστήρι. Το 1703,δικαστικό πρακτικό αποκαλύπτει εβραϊκές ιδιοκτησίες στον τόπο που κατέχει σήμερα το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

1850-1904: Παλιά Ψαράδικα

Μετά την μετακίνηση των ψαράδικων σε άλλο σημείο της πόλης, το χώρο καταλαμβάνουν εργαστήρια και στάβλοι. Εκείνη την εποχή, στην αυλή του Αγίου Μηνά δημιουργείται το πρώτο τυπογραφείο στη Θεσσαλονίκη. Ο δρόμος παραμένει το βόρειο όριο της εβραϊκής συνοικίας Τοπχανέ καθώς και τα Μετόχια της Μονής Σινά και του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Επιπλέον, τέσσερις εβραϊκές ιδιοκτησίες εντοπίζονται στον τόπο που κατέχει σήμερα το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

1904-1927: Ιωάννου Τσιμισκή (παλαιά)

Το 1904 η Ισραηλιτική Κοινότητα οικοδομεί το Τζεντίντ Χαν για να εξασφαλίσει πόρους για τα σχολεία της. Το ίδιο κάνει και η Ορθόδοξη Κοινότητα με τη Στοά του Αγίου Μηνά, η οποία ολοκληρώνεται το 1910. Οι δύο αυτές στοές συγκεντρώνουν τράπεζες, υπερκαταστήματα της εποχής, γραφεία εφημερίδων, τυπογραφεία καθώς και χαρτοπωλεία. «…η ασήμαντος ακαλλώπιστος και εστερημένη κτιρίων οδός παλαιών ψαράδικων απέκτησε χαρακτήρα οδού κεντρικής».

1927-1954: Αγίου Μηνά-Τραμ

Εκείνη την περίοδο διανοίγεται η οδός Ίωνος Δραγούμη που αχρηστεύει ένα μέρος της Στοάς Αγίου Μηνά. Το 1927 η γραμμή του τραμ μεταφέρεται στην Τσιμισκή και διέρχεται από την οδό Αγίου Μηνά.  Οι τράπεζες μεταστεγάζονται σε κεντρικούς δρόμους του νέου Σχεδίου Πόλης και η Αγίου Μηνά, όπως ονομάζεται, καταλαμβάνεται από ραφεία. Αξιοσημείωτο είναι ότι τόσο πριν όσο και μετά τον πόλεμο αρκετοί επαγγελματίες της ένδυσης, βιοτέχνες ή έμποροι του παλαιού εμπορικού κέντρου είχαν προτιμήσει την οδό Αγίου Μηνά για να εγκατασταθούν. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που έχουν σχέση με το χαρτί και τις εκδόσεις παραμένουν.

1954-2019: Αγίου Μηνά- Αυτοκίνητα

Το 1954 η τροχιοδρομική γραμμή της Τσιμισκή καταργείται και ο δρόμος εντάσσεται στο οδικό δίκτυο. Σταδιακά τα ραφεία κλείνουν ελλείψει διαδόχων, ενώ από τα έξι ζαχαροπλαστεία και τα πέντε χαρτοπωλεία απομένουν μόνο ένα από το καθένα. Η αδυναμία αξιοποίησης της Στοάς του Αγίου Μηνά οδηγεί στην ερήμωση του δρόμου. Με την εγκατάσταση του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης και του Βιβλιοπωλείου του ΜΙΕΤ ο δρόμος ξαναζωντανεύει.

2019- : Αγίου Μηνά- Πεζόδρομος

Με την πεζοδρόμηση και την ανάπλασή του ο δρόμος εισέρχεται σε μία νέα φάση της ιστορίας του καθώς και το Εβραϊκό Μουσείο επεκτείνεται σε μία ακόμη πτέρυγα του Τζεντίντ Χάνι. Από τα Παλιά Ψαράδικα, τα Μετόχια, τους στάβλους, την παλαιά Τσιμισκή, τους δεκάδες ράφτες, τα ζαχαροπλαστεία, τα χαρτοπωλεία, τις εφημερίδες δεν έχει απομείνει ούτε η ανάμνηση…

…μία μόνο αδιόρατη αίσθηση πως κάποτε εδώ όλα ήταν διαφορετικά και πως ο δρόμος ξαναζωντανεύει.